Κρούσοβο Πελαγονίας - Kruševo -Крушево -Crushuva - Krusovo

Σύμφωνα με τις προξενικές αρχές στο Κρούσοβο ζούσαν χίλιες τετρακόσιες οικογένειες από τις όποιες οι χίλιες ήταν ελληνοβλαχικές, εκατόν πενήντα ελληνοαλβανικές και οι υπόλοιπες βουλγαρικές. Η κοινότητα είχε δεκατρείς ενορίες από όπου εκλέγονταν οι είκοσι τέσσερις αντιπρόσωποι της Κοινότητας. Την Δημογεροντία την αποτελούσαν έξι μέλη από τους αντιπροσώπους. Βασική προϋπόθεση για την εκλογή των αντιπροσώπων ήταν μεταξύ άλλων η ελληνική παιδεία - κατάρτιση στα ελληνικά γράμματα - και η καταβολή εισφορών για τα σχολεία τα όποια τελούσαν υπό την επίβλεψη μιας Εφορείας η οποία ενέκρινε το πρόγραμμα σπουδών και τα εγχειρίδια με βάση τις αποφάσεις της Πατριαρχικής Κεντρικής Εκπαιδευτικής Επιτροπής. Οι κάτοικοι του Κρουσόβου συντηρούσαν με δικούς τους πόρους τόσο τα γραμματοδιδασκαλεία, που ήταν ενοριακά, όσο και τα οικοδιδασκαλεία. Το 1847 σε οικόπεδο, κληροδότημα Μιχαήλ Νικολάου, κτίζεται σχολείο που θα συντηρείται εφεξής με συνδρομές και δωρεές. Ο Μ. Νικολάου, σύζυγος της Μαρίας Νιτσιώτα, υπήρξε ευεργέτης και της σχολής και της εκκλησίας της κοινότητας. Στην αρχή λειτουργούσε αστικό σχολείο με έξι τάξεις δημοτικού και αργότερα και με τρεις τάξεις ελληνικού. Το 1872 ιδρύθηκε και εξατάξιο Παρθεναγωγείο. Από έγγραφα τού 1885 γνωρίζουμε ότι υπήρχαν τότε δύο Δημοτικά Σχολεία (115 και 438 μαθητές αντίστοιχα), δύο Παρθεναγωγεία (52 και 80 μαθήτριες αντίστοιχα), Ελληνικό Σχολείο με 39 μαθητές και Νηπιαγωγείο με 192 μαθητές. Ήταν περίλαμπρη η μεγάλη ελληνική εκκλησία του Αγίου Νικολάου η οποία κτίσθηκε το 1832 και κόστισε 400 οθωμανικές λίρες. Έλληνες τεχνίτες εργάστηκαν, ο Πέτρος από το χωριό Κίρτσοβο έκανε το ξυλόγλυπτο τέμπλο, ενώ ό Μιχαήλ την Σαμαρίνα ζωγράφισε τις εικόνες. Η εκκλησία κάηκε το 1903. Η δεύτερη εκκλησία, αύτη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου κτίσθηκε το 1868 από την ελληνική κοινότητα, άλλα το 1870 βίαια την κατέλαβαν οι εξαρχικοί. Μεγάλο πολιτικό θέμα δημιουργήθηκε με τα εγκαίνια της τρίτης εκκλησίας του Κρουσόβου, της λεγομένης «βλάχικης», την οποία ανήγειραν οι ρουμανίζοντες. Πολλές και πετυχημένες ήταν οι προσπάθειες των Κρουσοβιτών για την αναγνώριση της ελληνικής τους καταγωγής, όταν στα 1881 αρχίζει ή προπαγάνδα των ρουμανιζόντων οι όποιοι επιχειρούν να αλλοιώσουν την ταυτότητα των κατοίκων του Κρουσόβου. Το 1885 ιδρύεται ή αδελφότητα «Πρόοδος» με καταστατικό σκοπό την συσπείρωση των μελών της ελληνικής κοινότητας και την προαγωγή των ελληνικών γραμμάτων σε καιρούς χαλεπούς. Το Κρουσόβο καταστράφηκε τον Αύγουστο του 1903. Στίφη άτακτων Τουρκαλβανών της Δίβρας από τις αρχές ήδη του 1878 είχαν βάλει στο μάτι την ευημερούσα ελληνοβλάχικη κοινότητα. Πληροφορίες για αγορά και κρύψιμο όπλων έφθαναν στα αυτιά των ελληνικών προξενικών άρχων από τα 1896 και μετά. Το Κρούσοβο ήταν στόχος των Βουλγάρων οι όποιοι συγχρόνως εκμεταλλεύονταν την δράση των Τουρκαλβανών, οι όποιοι επιδίδονταν σε απαγωγές πλουσίων Κρουσοβιτών και τα λύτρα τα έδιναν στο βουλγαρικό κομιτάτο, «κάτω από την μύτη της διεφθαρμένης τουρκικής διοικήσεως». Οι απαγωγές και οι εκβιασμοί ήταν -γνωστά τα ονόματα των εκβιαστών! - είχαν δημιουργήσει ένα γενικό κλίμα ανασφάλειας. Οι αναφορές των ξένων Προξένων της Αγγλίας και της Γαλλίας (με πρώτη την φίλο βουλγαρική αναφορά τού Άγγλου Προξένου με τηλεγραφήματα της 7ης και 10ης Αυγούστου) και η αναφορά του Ελληνικού Προξενείου του Μοναστηρίου αποτυπώνουν την εικόνα της καταστροφής. Συμμορίες Βουλγάρων κατέλαβαν το Κρούσοβο λεηλατώντας τα ελληνικά σπίτια. Ο τουρκικός στρατός στάλθηκε για την καταστολή της εξεγέρσεως. Οι Τούρκοι στρατιώτες έβαλαν φωτιά στην ελληνική συνοικία για να μην φανούν οι λεηλασίες των Βουλγάρων (366 οικίες και 203 μικτά καταστήματα λεηλατήθηκαν). Η Μητρόπολη, η εκκλησία του Άγιου Νικολάου και το σχολείο πυρπολήθηκαν, ενώ ανέπαφη είχε παραμείνει η βουλγαρική συνοικία και κανένας Βούλγαρος δεν σκοτώθηκε. Σήμερα οι πολύ καλές, φιλικές και ειρηνικές σχέσεις μας με την Βουλγαρία και τους άλλους γειτονικούς λαούς μας κάνουν να ξεχνούμε τα τραγικά αυτά γεγονότα. Χρειάζεται όμως να τα συγκρατούμε στην μνήμη μας. Μόνο τότε εκτιμούμε το πολύτιμο αγαθό της ειρήνης, όταν γνωρίζουμε τι στοίχησε η κατάκτηση του. Δεν εδραιώνεται η ειρήνη στην εξασθένηση της ιστορικής μνήμης άλλα στην διατήρηση της. Είναι αγαθό που δεν δωρίζεται άλλα κατακτάται.

Η Ελληνική εκκλησία και η εκκλησία των χαμάληδων στο Πρίλεπ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

Ω.ΚΟΔΟΜΗΘΗ ΤΩ ΧΙΛΙΟΣΤΩ. ΟΚΤΑΚΟΣΙΟΣΤΩ. ΕΒΔΟ-

ΜΗΚΟΣΤΩ. ΠΡΩΤΟ. ΕΤΕΙ ΕΠΙ ΚΡΑΤΑΙΟΤΑΤΟΥ ΗΜΩΝ ΑΝΑ-

ΚΤΟΣ ΣΟΥΛΤΑΝ ΑΜΠΔΟΥΛ ΑΖΙΣ ΧΑΝ ΔΑΠΑΝΗ ΤΗΣ ΟΡ-

ΘΟΔΟΞΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΠΡΙΛΑΠΟΥ ΚΑΙ

ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΝΕΚΑΙΝΙΑ-

ΣΘΗ ΥΠΟ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΟΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΑΓΙ-

ΟΥ ΠΕΛΑΓΩΝΕΙΑΣ Κ. ΠΑΡΘΕΝΙΟΥ ΕΠΙ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤΟΥ

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΚΥΡΙΟΥ Κ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ς

1871

Στο Μοναστήρι, στα Βιτώλια

Ήρθαν και φέτος οι Μακεδόνες της διασποράς, ήρθαν για το Παγκόσμιο Συνέδριό τους. Και συνέδριό μας, αφού κι εμείς Μακεδόνες είμαστε, αλλά Μακεδόνες στην Πατρίδα. Και έγιναν και το Συνέδριο στη Φλώρινα και το Αντάμωμα στη Σιταριά κι είχαν όλα επιτυχία. Μα εγώ το νου μου τον είχα αλλού: στο τρίτο μέρος της όμορφης συνάντησης, σε μια σπάνια ευκαιρία για μια σπάνια εκδρομή. Δευτέρα 15/7/2013, εκδρομή στο Μοναστήρι των Σκοπίων, σ’ αυτό που πολύ κακώς κάποιοι από εμάς αποκαλούμε Μπίτολα σαν τους σημερινούς του κατοίκους. Κάτι σαν την Κωνσταντινούπολη, που με τ’ όνομα του ιδρυτή της πρέπει να τη λέμε κι όχι με την παραφθορά της φράσης «εις την Πόλιν», που χρησιμοποιείται σήμερα ως όνομά της. Αποβραδίς τα σκοπιανά μέσα ενημέρωσης προετοίμασαν το κοινό τους, όπως αυτά ήθελαν, για την επίσκεψή μας αυτή. Αλλά υπήρχε σοβαρότατος λόγος να είναι ευγενικοί μαζί μας οι αρκετοί δημοσιογράφοι που μας περίμεναν στη αρχαία Ηράκλεια και μας ρωτούσαν, προσπαθώντας να κερδίσουν τις απαντήσεις που ήθελαν. Και που τους βόλευαν. Μα εμείς είχαμε έναν ιερό σκοπό. Ήμασταν προσκυνητές ενός τόπου όπου άνθισε η ελληνικότητα και τα άνθη της μοσκοβολάνε ακόμη. Έτσι, λίγα χιλιόμετρα από τη Νίκη, λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορά μας, βαδίσαμε σε μέρη-ντοκουμέντα. Δε χρειαζόταν να πούμε εμείς τίποτε, μιλούσαν οι πέτρες από μόνες τους. Είχαμε την πλήρη εφαρμογή της παροιμιακής φράσης « μιλάνε και οι πέτρες ακόμα». Κι όχι απλώς μιλούσαν, αλλά κραύγαζαν, αφού ελληνικά διαβάσαμε στη βάση του αγάλματος της Ολύμπιας θεάς, ΔΙΟΝΥΣΙΑ έγραφε στις θέσεις του αρχαίου θεάτρου της Ηράκλειας, όπου παίζονται κάποιες φορές αρχαιοελληνικά δράματα-αυτό είναι πραγματικό επίτευγμα-, κραύγαζαν ακόμη και τα ψηφιδωτά τα τόσο όμοια με αυτά της αρχαίας Πέλλας. Αλλά μήπως και το όνομα της πόλης το προερχόμενο από τον Ηρακλή, αυτόν που θεωρούσαν πρόγονό τους οι αρχαίοι Μακεδόνες, οι Έλληνες κι αληθινοί Μακεδόνες φυσικά, και αυτό δεν ήταν από μόνο του απόδειξη και ντοκουμέντο; Αλλά, στην Ηράκλεια και οι σημερινές επιγραφές που κατατοπίζουν τους επισκέπτες αποδείξεις της μόνης αλήθειας είναι, καθώς το όνομα της δικής μου πατρίδας, της Φλώρινας, γράφουν όλες επάνω: Λυγκηστίς. Άρα; Δε χρειαζόταν, λοιπόν, να μας το πει η έξοχη ξεναγός μας, η Μοναστηριώτισσα στην καταγωγή Ελληνίδα. Δε χρειαζόταν να λέει τα εντελώς αυτονόητα. Είχαμε μάτια και τα βλέπαμε, τα λόγια ήταν τελείως περιττά. Μπορούσε και μας έλεγε τα επιπλέον, μας έκανε τις συστάσεις με πρόσωπα του ένδοξου παρελθόντος αυτής της ένδοξης και ηρωικής και πολύκλαυστης, όπως την έχουν χαρακτηρίσει, πόλης. Της πόλης όπου, σύμφωνα με κάθε μελετητή, πριν από έναν μόλις αιώνα κυριαρχούσε το ελληνικό στοιχείο. Μα… Και την έβλεπα ψυχραιμότατη την ξεναγό μας. Κι από μέσα μου θαύμαζα κι απορούσα πώς το μπορεί. Και τι ακριβώς να νιώθει άραγε και ποια συναισθήματα άραγε κατοικούν εντός της κάθε φορά που πάει επισκέπτρια στη γη των γονιών της. Και μόνον υπέθετα. Δεν τολμούσα να ρωτήσω. Απλώς φανταζόμουν. Κι επιβεβαίωνα πως πατρίδα δεν είναι κατ’ ανάγκην ο τόπος όπου ζεις. Την πατρίδα την κουβαλάς εντός σου όπου κι αν ζεις. Και, καθώς για την πατρίδα υπάρχουν πολλοί ορισμοί, την ώρα της επίσκεψής μας στο κοιμητήριο δίπλα στην αρχαία Ηράκλεια, «πατρίδα είναι κι οι αγαπημένοι μας νεκροί», τον ορισμό του αγαπημένου Δασκάλου, του Δεληκωσταντή, θυμήθηκα την ώρα που διαβάζαμε τα ελληνικά ονόματα πάνω στις μαρμάρινες πλάκες των μνημάτων, τον ορισμό που έδωσε αυτός ο ξεχωριστός Ίμβριος, που, όπως καταλαβαίνετε, κάτι παραπάνω από εμάς ξέρει περί πατρίδας… Μα η κορύφωση των συναισθημάτων, ο αληθινός συγκλονισμός, μου συνέβη μες στον ναό του Αγίου Δημητρίου, για τον οποίο, όσο κι αν είχα προετοιμαστεί διαβάζοντας, δεν μπορούσα να φανταστώ: ούτε τη μεγαλοπρέπεια, ούτε την επιβλητικότητα, ούτε την εξοχότητα! Ούτε φυσικά ένα τόσο υπέροχο τέμπλο! Ένα τέμπλο που, όσο τέλεια και να μπορέσουν να σου το περιγράψουν, και πάλι δεν μπορείς να το φανταστείς και να το συλλάβεις! Κι όλα αυτά σ’ ένα ναό χτισμένο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, της σκλαβιάς. Κι επειδή η αλήθεια είναι συντριπτική, απαγορεύεται αυστηρά η φωτογράφιση στο ναό.* Γιατί απλώς δε γίνεται να μην απαγορεύεται. Γιατί αν κυκλοφορήσει έστω και μία φωτογραφία με τα ονόματα των αγίων του φοβερού αυτού τέμπλου στα ελληνικά, έστω και μία ελληνικότατη πινακίδα σ’ ένα ναό που χτίστηκε μόλις το 1830, τότε ένα ολόκληρο οικοδόμημα καταρρέει στο δευτερόλεπτο-και δεν εννοώ το ναό που, δόξα τω Θεώ, είναι γερός, κατάγερος και τους φέρνει άφθονο χρήμα! Μιλώ για το άλλο οικοδόμημα που χτίζεται επί χρόνια, ένα αυθαίρετο κτίσμα που δεν μπορεί να γκρεμιστεί από μπουλντόζα, ένα κατασκεύασμα χωρίς θεμέλια, γιατί δε χτίστηκε πάνω στην αλήθεια. Κι ούτε καν την ακουμπάει. Δεν πειράζει που δεν άφησαν την ξεναγό μας να πει έστω και μία φράση μες στο ναό. Δεν πειράζει που την έκοψαν τόσο απότομα. Ίσως και να μη χρειαζόταν, αφού τα πάντα μιλούσαν εκεί μέσα. Κι έλεγαν πολλά. Έλεγαν τα πάντα. Και όλοι μας καταλάβαμε πως, μόλις 14 χιλιόμετρα από τα σύνορά μας, βοά η αλήθεια. Και το σπουδαιότερο είναι πως αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά και οι ίδιοι οι διαστρεβλωτές της. Αυτό είναι ολοφάνερο. Γι’ αυτό και δρουν όπως δρουν. Γιατί η αλήθεια καίει σαν το μεσημεριανό ήλιο τώρα το καλοκαίρι εδώ, στη μία και μόνη και αληθινή Μακεδονία. Κι όπως συμβαίνει με κάθε καυτή αλήθεια, όποιος δεν μπορεί να την αντέξει για πολύ αναζητάει τη σκιά του ψέματος για να κρυφτεί. Κι έπειτα παλεύει, σκεπάζοντας την αλήθεια και με τρόπους σκοτεινούς, να κάνει το ψέμα του να μοιάζει με αλήθεια και, ακόμη, να καταφέρει τους άλλους να το πιστέψουν. Κι όλο αυτό, γιατί αυτό τον συμφέρει και αυτό τον βολεύει. Και γι’ αυτό δεν τον νοιάζει καθόλου η αλήθεια. Η ξεναγός μας, λοιπόν, μας είπε υπέροχα όλα τα άλλα, αυτά που δε θα μπορούσαμε να γνωρίσουμε χωρίς τη δική της καθοδήγηση: ανάμεσα στα πολλά άλλα, μας έδειξε το εγκαταλειμμένο σήμερα Προξενείο, όπου ο δικός μας Ίων Δραγούμης έπαιρνε τις σημαντικές αποφάσεις κι έγραφε τα λόγια του τα πύρινα για τη Μακεδονία-καταλαβαίνετε ποια Μακεδονία-, που, αν δεν τρέξουμε να τη σώσουμε, δε θα σωθεί κανείς μας. Μας οδήγησε στο συγκρότημα των τεράστιων ελληνικών σχολείων της πόλης, όπου σήμερα κάνουν μάθημα άλλα παιδιά. Και μας είπε και πράγματα εξαιρετικά παρήγορα και σπουδαία: για το ιδιαιτέρως σημαντικό έργο που επιτελούν οι δραστήριοι σύλλογοι των Μοναστηριωτών που ζουν στον τόπο μας σήμερα («Όταν δε βοηθάει η Πολιτεία, βρίσκονται κάποιοι ωραίοι τρελοί που παλεύουν και τα καταφέρνουν»)... Με όλα αυτά και μ’ άλλα τόσα η σημερινή μας επίσκεψη στο Μοναστήρι, στην κοντινή μας πόλη την οποία διασχίζει ο ποταμός Υδραγόρας (!), καταλάβαμε όλοι μας πολύ καλά πως η ελληνικότητα δε σβήνεται και δε χάνεται από τόπους όπου έχει αφήσει το δυνατό της στίγμα, από τόπους όπου έχει χαραχτεί με τόση γενναιοδωρία. Και το Μοναστήρι, τα γνωστά μας Βιτώλια, είναι ένας από αυτούς τους τόπους που είναι τελικά πολλοί και παντού σκορπισμένοι. Και εξαιρετικά ευλογημένοι… Αρνούμενη επίμονα να επιστρέψω 15/7/2013, Καστοριά Σόνια Ευθυμιάδου-Παπασταύρου Εκπαιδευτικός-συγγραφέας *Όσο εκπληκτικό είναι αυτό το τέμπλο άλλο τόσο εκπληκτικό είναι το γεγονός πως δεν κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο ούτε μία (!) φωτογραφία έστω μιας από τις γραμμένες στα ελληνικά εικόνες του. Ούτε μία! Επίσης, όλες οι λήψεις στο εσωτερικό του ναού, αποκλειστικά από τους ίδιους φυσικά, γίνονται πάντα από μακριά και με πολλή προσοχή, ώστε να μη φανεί ούτε ένα ελληνικό γράμμα. Ούτε ένα! (Καταλαβαίνουμε όλοι πως είναι άλλο να λέμε πως η περιοχή ήταν ελληνική στην αρχαιότητα κι είναι τελείως άλλο να βλέπουμε πως εξακολουθούσε να είναι ελληνική ως πριν από 180 χρόνια-η Ιστορία, όπως όλοι ξέρουμε πολύ καλά, αποδεικνύει πως ήταν ελληνική ως πριν από 100 μόλις χρόνια...)Αλλά δόξα τω Θεώ που ο επισκέπτης του ναού μπορεί να δει αυτές τις θαυμάσιες εικόνες και δεν έχουν σβήσει ούτε αναποδογυρίσει ούτε αλλοιώσει τις επιγραφές τους, όπως έχουν κάνει σε άλλες περιπτώσεις. Πάλι καλά! Γιατί κάτι τέτοιο θα ήταν φοβερό και μόνον ως ενδεχόμενο!... Αφιερώνεται με θερμές ευχαριστίες στην Παμμακεδονική, που μας έδωσε αυτήν τη σπάνια ευκαιρία, και, φυσικά, στην αξιοθαύμαστη Μοναστηριώτισσα που μας ξενάγησε. Και στο συνάδελφο και συνταξιδιώτη από Φλώρινα Κυριάκο, που και τι δεν ήξερε για τον τόπο που επισκεπτόμασταν… Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "ΟΔΟ" της Καστοριάς στις 25/7/2013.

3η μέρα του παμμακεδονικού ανταμώματος στη Σιταριά

Στιγμές ρίγους και συγκίνησης διαπέρασαν τα κορμιά όσων παρευρέθηκαν στη Σιταριά την Κυριακή στις 14 Ιουλίου. Εκπληκτικό θέαμα,  η αντάμωση των χορευτών, από τόσες διαφορετικές περιοχές. Το μεγαλύτερο γεγονός της Μακεδονίας  το 3ο ΠΑΜΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ  στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία. Στις  εκδηλώσεις οι οργάνωσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ,  συμμετείχαν 82 Πολιτιστικοί Σύλλογοι και  παμμακεδονικές ενώσεις από όλο τον κόσμο. Αρωγοί και συνδιοργανωτές   της όμορφης αυτής γιορτής των μακεδόνων υπήρξαν ο Δήμος  Φλώρινας και η  περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.

 

Ομογενείς και μέλη παμμακεδονικών οργανώσεων στο Μοναστήρι

Τη Δευτέρα 15/7/2013, ομογενείς και μέλη παμμακεδονικών οργανώσεων πραγματοποίησαν επίσκεψη στην Ηράκλεια Λυγκηστίς και στο Μοναστήρι. Κατά την άφιξη τους, πλήθος τηλεοπτικών μέσων     προσπάθησαν να πάρουν δηλώσεις από τους Έλληνες  για το λόγο της επίσκεψης τους.  Μετά από την ξενάγηση στην Ηράκλεια σειρά είχε το Ελληνικό νεκροταφείο του Μπουκόβου. Στον Άγιο Δημήτριο  οι υπεύθυνες αρχές  απαγόρευσαν τη βιντεοσκόπηση και  απαιτήθηκε μέσα στο ναό, να μην δίνονται πληροφορίες στα ελληνικά χωρίς μετάφραση στα λεγόμενα «Μακεδονικά». Η ξενάγηση συνεχίστηκε στην παλιά ελληνική Μητρόπολη, το  εντυπωσιακό παλιό προξενείο,  και τα ιστορικά τα ελληνικά σχολεία. Η  εκδρομή έκλεισε  με γεύμα στο EPINAN. Πρέπει να τονιστεί ότι οι αρχές της γειτονικής χώρας  ήταν πολύ διακριτικές.

 

http://www.sitel.com.mk/mk/panmakedonski-grchki-zdruzhenija-deneska-ja-posetija-bitola-0

3ο Παμμακεδονικό αντάμωμα - 2η μέρα

Την απόλυτη επιτυχία πέτυχε  τη 2η μέρα το   3ο Παμμακεδονικό αντάμωμα, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία σε οργάνωση, συμμετοχή και επισκέπτες. Είναι απίστευτο αυτό που γίνεται φέτος στη Σιταριά. Στην εκδήλωση συμμετείχαν  σύλλογοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό και υπολογίζεται ότι ο κόσμος ξεπέρασε τις 2.000.  Οι Μακεδόνες  και οι άλλοι Έλληνες έζησαν δυνατές συγκινήσεις από υπέροχα χορευτικά από την Κέρκυρα, τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και από ομογενειακά σωματεία.  Το ποτάμι έγινε χείμαρρος  και ΔΕΝ γυρίζει πίσω.
 

 

3ο Παμμακεδονικό αντάμωμα- 1η μέρα

Με σύμμαχο τον πολύ καλό καιρό ξεκίνησε την Παρασκευή 12 Ιουλίου,  το 3ο Παμμακεδονικό Αντάμωμα, που διοργανώνει ο πολιτιστικός σύλλογος Σιταριάς «Νέοι Ορίζοντες» και έχει εξελιχθεί σε κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός για τον μακεδονικό Ελληνισμό . Η προσέλευση και φέτος είναι ακόμη μεγαλύτερη από εκείνη των προηγούμενων ετών. Η εκδήλωση, έχει αγκαλιαστεί από όλους τους  γιατί ο πολιτισμός . είναι η ζωή μας και η ταυτότητά μας. Την πρώτη μέρα εμφανίσθηκαν τα παρακάτω συγκροτήματα:

·         το παιδικό και των κυριών του πολιτιστικού συλλόγου «Νέοι ορίζοντες»,

·         του πολιτιστικού συλλόγου της Κέλλης,

·         της Ευξείνου Λέσχης Φλώρινας,

·         του πολιτιστικού συλλόγου « Μέγας Αλέξανδρος» Πολυπλατάνου,

·         του πολιτιστικού συλλόγου Αρμενοχωρίου,

·         του πολιτιστικού συλλόγου Μεσοχωρίου

·         του Πολιτιστικού συλλόγου Νεοχωρακίου,

·         του Πολιτιστικού συλλόγου Σκοπιάς,

·         του 3ου Δημοτικού διαμερίσματος Θες/νίκης η «οι φίλοι της παράδοσης»,

·         του Φ.Σ.Φ. ο «Αριστοτέλης»

·         και τα δύο χορευτικά με των παμμακεδονικών οργανώσεων από τη Βοστώνη και τη Φιλαδέλφεια.

Η «καρδιά» της Ελληνικής μουσικοχορευτικής παράδοσης χτυπά στη Σιταριά Φλώρινας.
 




 

Η Ιστορία της Φλώρινας

Η πανάρχαια ονομασία της περιοχής του νομού Φλώρινας είναι Λυγκηστίς ή Λύγκος.

Λυγκηστίδα ονομάστηκε από το μυθικό ήρωα Λυγκέα ή από το αιμοβόρο θηλαστικό Λύγξ - Λύγκος - Λύγκας. Οι αρχαιότερες πόλεις της Φλώρινας ήταν η Ηράκλεια (στην περιοχή της σημερινής πόλης της Φλώρινας), η Κέλλα (σημερινή Κέλλη) και η Βεύη.

Από τα ευρήματα των αρχαιολογικών ανασκαφών η περιοχή ήδη κατοικείτο στη μέση Νεολιθική Περίοδο (5800 - 5300 π. Χ., ενώ ίχνη ανθρώπινης δραστηριότητας στο νομό έχουν μέχρι στιγμής εντοπιστεί στους προϊστορικούς οικισμούς Αρμενοχωρίου, Μελίτης, Αγ. Παντελεήμονα, Αγίων Αναργύρων και Βαρικού.

Κατά την εποχή του Χαλκού (3100 - 1050 π. Χ.) και του Σιδήρου η κατοίκηση αυξάνεται στις λεκάνες της Φλώρινας και του Αμυνταίου.

Ίχνη της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού έχουν εντοπιστεί στους οικισμούς: Άνω Κλεινές, Σκοπός, Λόφοι, Νίκη, Παλαίστρα, Kλαδοράχη, Πέρασμα, Αγ. Βαρθολομαίος, Βαλτόνερα.

Ενδείξεις για την Ύστερη Εποχή Χαλκού : Οξιά - Μικρολίμνη, Τρίγωνο, Φλώρινα, Παπαγιάννη, Νεοχώρι, Πέτρες.

Ευρήματα από την εποχή του Σιδήρου : Πέτρες, Αετός, Βαρικό, Βεγόρα, Λιμνοχώρι, Φαράγγι, Παλαίστρα, Αγ. Παντελεήμονας.

Τα ελλιπή ανασκαφικά στοιχεία στην Φλώρινα για την Κλασική Περίοδο αναπληρώνονται από τις πληροφορίες που προέρχονται από τις γραπτές πηγές (Ηρόδοτος Θ΄137, Θουκυδίδης 4, 124 - 128, Στράβων 7.326, Διόδωρος Σικελιώτης 16.4) από τις οποίες μαρτυρείται ότι στο Β΄μισό του 5ου αι. π. Χ. την περιοχή κυβερνούσε ο βασιλικός οίκος των Λυγκηστών που οι μυθικές ρίζες του ανάγονταν στην Κόρινθο.

Η Λυγκηστίς, ήταν αυτόνομο κράτος με δυναστικό οίκο που ήταν συγγενής προς τους Βακχιάδες της Κορίνθου. Ιδρυτής της Λυγκιστικής δυναστείας ήταν ο Βρομερός, πατέρας του Αρραβαίου και γιός του μυθικού Αέροπου.

Ο Βασιλικός οίκος των Λυγκηστών είχε σαν πρώτο βασιλέα τον Αρραβαίο, ο οποίος ήταν πατέρας της πριγκίπισσας Ευρυδίκης, της μητέρας του Φίλιππου Β,΄ Βασιλιά της Μακεδονίας, όπως μας πληροφορεί ο Στράβων. Η Ευρυδίκη ήταν γιαγιά του Μ. Αλεξάνδρου από τη μεριά του πατέρα του.

Το 391 π. Χ. ο Λυγκηστής βασιλέας Αργαίος εκθρονίζει το βασιλέα Αμύντα τον Γ' και καταλαμβάνει το θρόνο της Μακεδονίας για μερικά χρόνια.

Το 352 π. Χ. ο Φίλιππος Β΄ υποτάσσει την περιοχή και την προσαρτά στο μακεδονικό βασίλειο. Κτίζει την Ηράκλεια Λυγκηστίδα η οποία θα αποτελέσει φρούριο κατά των βορείων και δυτικών εχθρών της Μακεδονίας.

Το 336 π. Χ. οι Λυγκηστές πρίγκιπες Αρραβαίος και Ηρομένης συμμετέχουν στη δολοφονία του Φίλιππου του Β΄. Ο Μ. Αλέξανδρος τους θανατώνει επειδή προσπάθησαν να διεκδικήσουν τον μακεδονικό θρόνο.

Στο στράτευμα του Μ. Αλέξανδρου εντάχθηκαν πολλοί από την περιοχή της Λυγκηστίδος. Περίφημη ήταν η Λυγκηστίδα τάξη, δηλαδή η στρατιωτική ομάδα των Λυγκηστών.

Στη μάχη του Γρανικού διακρίνεται ο Λυγκηστής στρατηγός Αμύντας στον οποίο αργότερα ο Μ. Αλέξανδρος θα προσφέρει το βασίλειο της Βακτριανής. Άλλοι Λυγκηστές αξιωματούχοι της ίδιας περιόδου ήταν οι Λεοννάτος, Πελαγών, Αέροπος, Κρατερός.

Το 148 π. Χ. η Μακεδονία υποτάσσεται στους Ρωμαίους, γίνεται pronincia romama (Ρωμαϊκή Επαρχία) και η Φλώρινα υπάγεται στην 4η Τοπαρχία της Άνω Μακεδονίας, ενώ το 48 π. Χ. η Ηράκλεια πυρπολείται από τους Ρωμαίους στην διάρκεια του Ρωμαϊκού εμφύλιου πολέμου (Καίσαρ - Πομπήιος), από τον ρωμαίο στρατηγό Δομίτιο, φίλο του Καίσαρα.

Κατά την βυζαντινή περίοδο η περιοχή υπάγεται στο Ανατολικό Κράτος μαζί με όλη την Ελλάδα και την Νότια Βαλκανική Χερσόνησο ενώ εκκλησιαστικά στον Πάπα της Ρώμης. Την περίοδο που ήταν αυτοκράτωρ ο Ιουστινιανός ο Α' η Λυγκηστίς υπήχθη στην 7η Τοπαρχία του “Ιλλυρικού” και αναφέρεται ως “Ηράκλεια Λάκκου”. Οι Επισκοπές Μογλενών (Φλώρινας) και Πρεσπών υπάγονται το 535 μ. Χ. στην Επισκοπή της Αχρίδας.

Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση μεταξύ 715 και 730 μ. Χ. ο έκπτωτος πατριάρχης Κων/πολης Γερμανός ζει και πεθαίνει στον οικισμό του Δήμου Πρεσπών Αγ. Γερμανός, που σήμερα φέρει το όνομά του.

Κατά τον 10ο μ. Χ. σφοδρές μάχες στην περιοχή (ανάμεσα στην Φλώρινα και τις Πρέσπες) μεταξύ του Τσάρου των Βουλγάρων Σαμουήλ και του Αυτοκράτορα Βασιλείου Β΄ του Μακεδόνα, που ονομάστηκε και Βουλγαροκτόνος. Ο Σαμουήλ ίδρυσε κράτος με πρωτεύουσα, αρχικά την Πρέσπα και ύστερα την Αχρίδα, διενήργησε επιδρομές στην Νότια Ελλάδα και μετέφερε το ιερό σκήνωμα του Αγίου Αχιλλείου (Επισκόπου Λαρίσης), το 980 μ. Χ. από την Λάρισα, στην ομώνυμη νησίδα της λίμνης μικρής Πρέσπας, όπου εγκατέστησε επίσης δέκα χιλιάδες Θεσσαλούς, για να καλλιεργούν τον τόπο, μετά την ήττα του στον Σπερχειό ποταμό, από τον στρατηγό του Βασιλείου του  Βουλγαροκτόνου, Νικηφόρο Ουρανό. Το 1017, μάχη των βυζαντινών στρατευμάτων υπό τον Βασίλειο Β' Βουλγαροκτόνο εναντίον των βουλγαρικών στρατευμάτων υπό τον τσάρο Σαμουήλ τον νεώτερο στην περιοχή της σημερινής κοινότητας Σκοπού.

Ακολούθως, το 1096, η Φλώρινα και οι Πρέσπες καταλαμβάνονται από τους Νορμανδούς του Βοημούνδου, ενώ το 12ο αι. αναφέρεται “τάγμα Μογλενιτών” στο στρατό του αυτοκράτορα Αλεξίου Κομνηνού.

Τον 13ο αιώνα η Φλώρινα υπάγεται στο Δεσποτάτο της Ηπείρου. Το 1259 μάχη των Βυζαντινών με τους Φράγκους (στρατού της αυτοκρατορίας της Νίκαιας με φράγκικο συνασπισμό) στην περιοχή Βορίλα Λόγγου, που τοποθετείται μεταξύ των σημερινών χωριών Παπαγιάννη, Τριπόταμος, Ιτιά, Μαρίνα).

Τον 14ο αι. οι εξισλαμισμένοι σλαβόφωνοι της Ιλυρίας μαρτυρούν την ονομασία Χλέρινα ή Φλουρίντα για την περιοχή της Φλώρινας, ενώ ο ιστοριογράφος Καντακουζηνός την ονομασία Φλερηνόν ή Χλερηνόν.

Το 1371 ο Κράλης Μάρκος, γιος του Στέφανου Ντουσάν και το 1385 ο Σουλτάνος Μουράτ ο Α΄ κυριεύουν την περιοχή και αρχίζει η περίοδος της Τουρκοκρατία ως το Νοέμβριο του 1912.

Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας η Φλώρινα αναφέρεται περισσότερο από 35 - 40 φορές σε έγγραφα (φιρμάνια) σουλτάνων, βεζίρηδων και τοπαρχών με το όνομα Φιλόρινα ή Φλώρινα, γραμμένα τούρκικα και ελληνικά.

Στα τέλη του 17ου αιώνα περιέρχεται στην περιοχή ο Εθναπόστολος Κοσμάς ο Αιτωλός. Το 1700 μ. Χ. δρα στην περιοχή ο αρματολός Τσολάκης ή Μεϊντάνης με στρατιωτικό σώμα χριστιανών.

Το 1822 δρουν μικρά αντάρτικα ένοπλα σώματα στην περιοχή Καϊμακτσαλάν και Οστρόβου και καταλαμβάνουν τα στενά της Άρνισσας και του Βόρα. Η Φλώρινα είχε αρματολίκια πάντοτε, ως το 1821, στο Κλειδί, Βεύη, Κέλλη, Πισοδέρι, Τρίβουνο κ.α. Η Φλώρινα έδωσε και Φιλικούς. Στην κεντρική πλατεία της Φλώρινας, οι τούρκοι κρέμασαν 9 πρόκριτους, το 1821. Το 1865 ιδρύεται στη Φλώρινα η “Νέα Φιλική Εταιρεία" με πρόεδρο τον Διευθυντή των σχολείων της που προετοιμάζει την επανάσταση του 1878 η οποία κράτησε 10 μήνες. To 1881 ο καπετάν Ναούμης απαγάγει τον Καϊμακάμη της Φλώρινας και το γεγονός γίνεται θρύλος και τραγούδια. Το 1897 ο Καπετάν Κώττας, πρώτος Μακεδονομάχος, επονομαζόμενος και "αετός των Κορεστίων", συγκροτεί αντάρτικο σώμα, κατά των Τούρκων και των Βουλγαροκομιτατζήδων.

Το 1904 έρχεται ο Παύλος Μελάς στην περιοχή Φλώρινας Καστοριάς και αρχίζει η τελική φάση του ένοπλου Μακεδονικού αγώνα.

Στις 7 Νοεμβρίου 1912 ύστερα από 527 χρόνια σκλαβιάς απελευθερώνεται η Φλώρινα από τον Ελληνικό Στρατό.

Στη διάρκεια του Α΄ παγκοσμίου πολέμου, χιλιάδες σύμμαχοι στρατιώτες στη Φλώρινα, όλων των φυλών, δογμάτων και χρωμάτων, εξαπέλυσαν τη νικηφόρα επίθεση τους κατά των Βουλγάρων και στις 18 Σεπτεμβρίου 1916 ανακατέλαβαν τη Φλώρινα που για ένα μήνα κατείχαν οι εχθροί.

Κατά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, την πρώτη νίκη του 1940 οι σύμμαχοι την πανηγύρισαν στο μέτωπο της Φλώρινας και ειδικά στην Πρέσπα και Κορέστια. Φως ελπίδας ήταν όχι μόνο η συγκράτηση των Ιταλών στη γραμμή των συνόρων, αλλά την 1 Νοεμβρίου 1940, το ηρωικό 33 Σ.Π. της Φλώρινας με την πρώτη αντεπίθεσή του, κατέλαβε χώρο περισσότερο από 10 χλμ., απελευθερώνοντας πολλά αλβανοκρατούμενα χωριά της Μακεδονίας. Στις 6 Απριλίου του 1941 όμως εισέβαλαν οι γερμανοί και στην συνέχεια κατέλαβαν την περιοχή. Κατά την γερμανική κατοχή πολλά χωριά κάηκαν και πολλοί Φλωρινιώτες εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς ως αντίποινα. Στις 1 Νοεμβρίου του 1944 ο ΕΛΑΣ απελευθέρωσε τη Φλώρινα. Στην συνέχεια ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος (1947 - 1949) στη διάρκεια του οποίου, στις 12 Φεβρουαρίου του 1949, έγινε "Η μάχη της Φλώρινας" η οποία ήταν η αρχή του τέλους του εμφυλίου.

Περί Φλωρίνης και Φλωριναίων

Μια στενόμακρη πόλη είναι η Φλώρινα, ανάμεσα σε δυο βουνά. Την διασχίζει ένα ποτάμι και ο Κεντρικός δρόμος. Αυτός ο Κεντρικός δρόμος ήταν η αιτία που η πόλη χτίστηκε στην σημερινή της θέση. Ένας δρόμος με κίνηση, από την αρχαιότητα ακόμη, όπου χτίστηκαν κάποια πανδοχεία και πεταλωτήρια για τους ταξιδιώτες. Η βυζαντινή της ονομασία ήταν Χλερηνός, και έτσι ονομαζόταν μέχρι την τουρκική κατάκτηση. Αργότερα, τον 15^ο αιώνα και μετά, όλοι οι χάρτες και τα έγγραφα την αναφέρουν ως Φλώρινα. Χλερηνός και Φλώρινα, δυο όμοιες λέξεις. Τι σύμπτωση! Χλερηνός στα ελληνικά σημαίνει χλωρός, πράσινος, ανθισμένος, και η λέξη Florina στα λατινικά ερμηνεύεται ως καταπράσινη, ανθισμένη.
Η ιστορία της Φλώρινας είναι βουτηγμένη στο σκοτάδι, με εξαίρεση κάποιες αναλαμπές. Είναι οι λιγοστές αναφορές, που δηλώνουν την ύπαρξή της στο πέρασμα των αιώνων. Μόνο ο 20^ος αιώνας έχει καταγραφεί με επάρκεια. Είναι ο δικός μας αιώνας. Είναι τα χρόνια που ζήσαμε, διαβάσαμε, αλλά και ακούσαμε τόσες ιστορίες και γεγονότα από τους γεροντότερους.
«Οι τρεις Φλώρινες», έλεγε κάποτε ένας παλιός οικοδόμος. Και εννοούσε την αρχιτεκτονική των σπιτιών της πόλης της Φλώρινας, αλλά και την σύνθεση του πληθυσμού, στον 20^ο αιώνα.
Η «πρώτη Φλώρινα» ήταν αυτή των αρχών του αιώνα. Τα σπίτια τότε ήταν κατασκευασμένα με ξύλα και πλίνθους. Τα κεραμίδια καμπυλωτά, και ο πρώτος όροφος προεξείχε. Ψηλοί μαντρότοιχοι και γερές πόρτες, που δήλωναν ανασφάλεια. Τα σπίτια αυτά κατασκευάζονταν από δικά μας συνεργεία και επιτόπου έφτιαχναν τα υλικά. Άλλοι με μεγάλα πριόνια έκοβαν τους κορμούς δένδρων και έκαμναν σανίδες, και άλλοι με λάσπη και άχυρο γέμιζαν τα καλούπια και τα άφηναν στον ήλιο για να γίνου πλίνθοι. Ο πρωτομάστορας ήταν αυτός που έκαμνε το σχέδιο του σπιτιού και καθοδηγούσε τις εργασίες. Έτσι απλά χτιζόταν ένα σπίτι. Ο τρόπος αυτός οικοδόμησης χάθηκε στις αρχές του 20^ου αιώνα. Τέτοια σπίτια έχουν μείνει μερικά, αλλά είναι ακατοίκητα και ερειπωμένα, αφού χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέα.
«Η δεύτερη Φλώρινα» ήταν των νεοκλασικών και εκλεκτικιστικών κτηρίων, που χαρακτηρίζει την περίοδο του Μεσοπολέμου και μεταπολεμικά. Τότε εφαρμόστηκε το γαλλικό σχέδιο, που άλλαξε την ρυμοτομία της πόλης. Τα σχέδια των νέων σπιτιών γινόταν από διπλωματούχους αρχιτέκτονες και πολιτικούς μηχανικούς. Τα συνεργεία των οικοδόμων ήταν τα παλιά συνεργεία, που είχαν μάθει να χτίζουν νεοκλασικά κτήρια, κυρίως στην Ρουμανία, αλλά και στην νότια Ελλάδα. Το 1886, χτίστηκε το πρώτο εκλεκτικιστικό-νεοκλασικό σπίτι στην πόλη μας, των αδελφών Μάντσιου στην οδό Στεφάνου Δραγούμη. Το 1905, χτίστηκαν μερικά εκλεκτικιστικά-νεοκλασικά κτήρια, που ήταν δημόσια κτήρια, όπως σχολεία, δικαστήρια κλπ, και λίγες κατοικίες στο ποτάμι. Στην συνέχεια όλα τα σπίτια που χτιζόταν είχαν νεοκλασικά στοιχεία. Τα σπίτια αυτά ήταν χαρούμενα σπίτια. Χτισμένα από πέτρα και τούβλα, και ευρωπαϊκά κεραμίδια. Με μπαλκόνια, μαντρότοιχους με κάγκελα, και πόρτες σιδερένιες με σχέδια, αλλά και ξύλινες εξώπορτες σκαλιστές. Τα νεοκλασικά κτήρια έδωσαν στην πόλη μας μια ξεχωριστή εικόνα, καθώς αυτά δέθηκαν με το ευρύτερο περιβάλλον. Τα τελευταία νεοκλασικά χτίστηκαν στην δεκαετία του 1950.
«Η τρίτη Φλώρινα» είναι η Φλώρινα του μπετόν, του τσιμέντου και των πολυκατοικιών. Είναι η περίοδος που αρχίζει από το 1970 και μετά, τότε που κατεδαφίστηκαν τα παλιά και τα νεοκλασικά σπίτια και στην θέση τους χτίστηκαν πολυκατοικίες με το σύστημα της αντιπαροχής. Η ιστορία του μπετόν στην Φλώρινα όμως αρχίζει, το 1928, όταν χτίστηκε με κολώνες και πλάκες από μπετόν, το Μέγαρο Γούναρη, στην γωνία των οδών Στεφάνου Δραγούμη και Νικολάου Χάσου. Αργότερα το μπετόν χρησιμοποιήθηκε και σε άλλα δημόσια κτήρια, κυρίως για τα δάπεδα, μέχρι που φτάσαμε στις πολυκατοικίες, που άρχισαν να χτίζονται στην δεκαετία του 1960. Με την αντιπαροχή οικοδομήθηκαν πολλές πολυκατοικίες που άλλαξαν την εικόνα της πόλης. Ακαλαίσθητες χωρίς γούστο ασχήμαιναν την πόλη, αλλά έλυσαν πολλά κληρονομικά προβλήματα.
Η Φλώρινα άλλαξε όψη τρεις φορές μέσα στον 20^ο αιώνα. Άλλαξε όμως και η σύνθεση του πληθυσμού. Στις αρχές του 20^ου αιώνα ήταν η πρώτη περίοδος. Ήταν «η Φλώρινα των μουσουλμάνων», επειδή οι Τούρκοι, οι Αλβανοί και οι Τσιγγάνοι υπερίσχυαν πληθυσμιακά, έναντι των χριστιανών. Αργότερα, την περίοδο 1923-29 οι μουσουλμάνοι ανταλλάχτηκαν και πήγαν στην Τουρκία και μερικοί στην Αλβανία.
Η δεύτερη περίοδος ήταν «η Φλώρινα των προσφύγων». Μετά το 1913, ήρθαν οι πρώτοι έλληνες πρόσφυγες από το Μοναστήρι και το 1918 άλλο ένα κύμα προσφύγων από το Μοναστήρι. Επίσης το 1913 ήρθαν στην Φλώρινα αρκετοί εβραίοι, που κατοίκησαν μέχρι το 1943. Το 1921 ήρθαν οι έλληνες πρόσφυγες από την Βόρειο Ήπειρο. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, από το 1923 και μετά ήρθαν οι Έλληνες από την Μικρά Ασία τον Πόντο και την ανατολική Θράκη. Η Φλώρινα έγινε πόλη των προσφύγων. Τότε χτίστηκαν πολλοί προσφυγικοί συνοικισμοί και η πόλη επεκτάθηκε στην βορινή πλαγιά του βουνού.
Η τρίτη περίοδος είναι «η Φλώρινα της εσωτερικής μετανάστευσης», που άρχισε μετά το 1970. Τα παιδιά των αγροτών μορφώθηκαν σπούδασαν και κάνουν αστικά επαγγέλματα. Άλλοι αγρότες παράτησαν τις αγροτικές δουλειές και άνοιξαν καταστήματα και επιχειρήσεις στην πόλη. Πολλοί από άλλες περιοχές αναζήτησαν καλύτερη τύχη στην πόλη μας. Ο πληθυσμός της αυξήθηκε, όπως και η ζήτηση διαμερισμάτων. Σχηματίστηκαν νέες γειτονιές και η πόλη επεκτάθηκε προς τα βόριο-ανατολικά.
Αναζητώντας τους παλιούς Φλωρινιώτες διαπιστώνει κανείς ότι όλοι έχουν έρθει στην Φλώρινα τα τελευταία εκατό χρόνια. Ελάχιστες είναι οι οικογένειες που δεν γνωρίζουν από πού κατάγονται, επομένως ανήκουν στους πολύ παλιούς Φλωρινιώτες. Τελικά Φλωρινιώτης είναι όποιος γεννιέται και ζει σε αυτήν την πόλη. Αυτός που
αγωνίζεται για μια καλύτερη Φλώρινα.  
 

Δημήτρης Μεκάσης